عنصر روی (Zn)

عنصر روی به صورت کاتیون دو ظرفیتی توسط گیاهان جذب می شود. روی در گیاهان حداقل در ساختمان چهار آنزیم

به کار رفته است. در بسیاری از سیستم های آنزیمی گیاه نقش کاتالیزوری فعال کننده و یا ساختمانی دارد

و در گیاه در ساخته شدن و تخریب پروتئین ها دخیل است. مقدار هورمون های گیاهی نیز تحت تاثیر مقدار

روی در گیاه هستند.

همچنین مشخص شده است که عنصر روی در تنظیم آب گیاه نیز دخالت دارد. مقدار روی در خاک های آهکی

بسیار اندک است.

مقدار روی قابل استفاده در خاک های ایران به طور معمول کمتر از ۰.۸ میلی گرم در کیلوگرم خاک اندازه گیری شده

درحالیکه در شرایط کاملا مطلوب، مقدار آن باید بیش از یک میلی گرم در کیلوگرم خاک باشد. اگر غنی سازی

محصولات کشاورزی نیز مطرح باشد، ۱۰۰ درصد خاک های زراعی کشور نیاز به روی خواهند داشت، بنابراین

غلظت روی در محصولات کشاورزی کشور بسیار پایین بوده و علائم کمبود روی در اکثر محصولات زراعی و باغی

به وضوح در سراسر کشور مشاهده می شود. جذب روی در مراحل مختلف رشد گیاه متفاوت است به طوری که

بیشترین جذب در اوایل رشد صورت گرفته و به مرور زمان مقدار آن کاهش می یابد.

علایم کمبود روی شامل بروز لکه های بی شکل بر روی برگ ها است که به صورت پراکنده روی برگ قرار

می گیرند. کمبود عنصر روی همچنین باعث ریز شدن برگ های تازه رویده شده و نیز باعث کاسته شدن

فاصله بین گره ها می گردد.
روی و فسفر دو عنصر مهم در ساختار گیاهان هستند، با این وجود بر اساس قوانین شیمی و آنچه در خاک

مزرعه دیده می شود، این دو عنصر اثر رقابتی بر یکدیگر دارند و وجود یکی، جذب دیگری را محدود می کند.

این مشکل همواره دست به گریبان بهره برداران بوده است و تنظیم تغذیه ای را در گیاهان برای کشاورزان

گاهی مشکل می نماید. همچنین استفاده از روی قبل از تغییر رنگ میوه، در درختان مثمر، محصولات

جالیزی و گلخانه ای، علاوه برخوشرنگی و بازار پسندی بسیار عالی میوه، باعث بهبود کیفیت و طعم

میوه نیز خواهد شد.

نقش روی در گیاهان

عنصر روی در گیاهان حداقل در ساختمان چهار آنزیم به کار رفته است و در بسیاری از سیستم های

آنزیمی گیاه نقش کاتالیزوری فعال کننده و یا ساختمانی دارد و در گیاه در ساخته شدن و تخریب پروتئین ها

دخیل است. همچنین روی در تنظیم آب گیاه نیز دخالت دارد. جذب روی در مراحل مختلف رشد گیاه

متفاوت است به طوری که بیشترین جذب در اوایل رشد صورت گرفته و به مرور زمان مقدار آن کاهش

می یابد. علایم کمبود روی شامل بروز لکه های بی شکل برروی برگ ها است که به صورت پراکنده

روی برگ قرار می گیرند. کمبود روی همچنین باعث ریز شدن برگ های تازه رویده شده و نیز کاسته

شدن فاصله ی بین گره ها می گردد.