پاجوش – ریشه جوش – تکثیر به روش پاجوش

تکثیر به شیوه ی پا جوش

تکثیر غیر جنسی یا رویشی به روش های مختلفی در گیاهان قابل انجام است. یکی از این روش ها، روش  تکثیری است به نام پاجوش یا ریشه جوش . برخی از گیاهان این توانایی را دارند که در اطراف پایه مادری، شاخه هایی تولید کنند که در اصطلاح به آن ها ریشه جوش می گویند. ریشهٔ جوش شاخه ای است که در زیر زمین، روی گیاه ایجاد می شود. به عبارت دیگر شاخساره ای است که از جوانه های روی ریشه حاصل می شود. البته شاخساره هایی که در مجاورت طوقه ایجاد می شود، حتی اگر از بافت ساقه هم منشاء گرفته باشند، ریشهٔ جوش خوانده می شوند. پاجوش نیز مانند دیگر روش های تکثیر غیر جنسی، حاوی تمام اطلاعات ژنتیکی پایه مادری می باشد. به این معنی که گیاه حاصل از آن، مشابه گیاه مادری خواهد بود. ریشهٔ جوش ها در اطراف ریشه ی گیاه به صورت توده ای تشکیل می گردند و در صورت عدم جداسازی پاجوش ها از گیاه مادری، آن ها به تکثیر و تولید ریشه جوش های جدیدتر ادامه داده و مجموعه ای از پاجوش ها اطراف گیاه مادری را فرا خواهد گرفت.

روش جدا کردن پاجوش

روش جدا کرن پاجوش به این صورت است که ابتدا خاک اطراف پا جوش ها را بیرون آورده و سپس آن ها را از گیاه مادری جدا می سازند. گاهی ممکن است که قسمتی از ریشه ی قدیمی نگه داشته شود، اما با این وجود اکثر ریشه های جدید از پایین پاجوش حاصل می شوند. ریشهٔ جوش ها را باید حتما با برداشتن خاک بیرون آورد نه این که آن را بیرون کشید. بهتر است که ریشهٔ جوش در طول فصل خفتگی، بیرون آورده شود. از نظر محل رویش پاجوش، پاجوش ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

– ریشه جوش هایی که به طور مستقیم روی ریشه ای سطحی تولید می شوند و به پاجوش ریشه معروف اند.

– پاجوش هایی که روی تنه گیاه و نزدیک یقه ظاهر می گردند و به آن ها پاجوش های ساقه می گویند.

کلید موفقیت در این روش این استکه ریشه جوش های خیلی جوان برای تکثیر انتخاب نشوند و عمل تکثیر دقیق و درست انجام گیرد. در برخی از درختان، درختچه ها و گیاهان دارویی مانند انار، انجیر و حنا، اطراف ریشه و طوقه آن ها ریشهٔ جوش هایی تشکیل می شود که تا پایان فصل رشد به اندازه کافی رشد نموده و دارای ریشه کافی می شوند.