آیش بندی و تناوب زراعی
از جمله مسائلی که امروزه اکثر کشاورزان نسبت به انجام آن اشتیاق نشان می دهند، بحث تناوب زراعی است. هر چند که از سالیان قبل، کشاورزان به طور تجربی اثرات تناوب زراعی را در افزایش عملکرد محصول خویش مشاهده نموده اند،اما امروزه تناوب زراعی یک بحث کاملا تخصصی است و در یک برنامه تناوبی صحیح، باید تمامی نیازهای غذائی، شرایط اکولوژیکی،فیزیولوژیکی و سایر مسائل مربوط به گیاه به طور خاص مورد توجه قرار گیرد. كشت متوالي و پشت سر هم يك محصول و يا محصولات هم خانواده نه تنها از لحاظ بازده اقتصادي مقرون به صرفه نیست، بلكه به تدريج باعث فقير شدن خاك زراعي ميگردد. به توالي کاشت گياهان مختلف براي يک يا چند سال براساس نظم و ترتيب خاص در يک زمين ثابت را تناوب زراعی مي گويند.مهمترين هدف اجراي آن، افزايش توليد محصولات زراعي مي باشد.
اصول تناوب
در يک برنامه تناوب زراعی، نوع محصولات زراعي، و ترتيب کشت آنها با توجه به اصول کلي زير مشخص مي گردد:
. کشت محصولات انتخاب شده بايد از نظر اقتصادي مقرون به صرفه باشد.
. از کشت پشت سرهم گياهان هم خانواده و گياهان دانه اي (غلات يا حبوبات) تا حد امکان خودداري گردد
. بقولات دانهاي (لوبيا)، بين دو محصول وجيني و يا قبل ازغلات دانه ريز (گندم وجو) قرار گيرند.
. گياهان خانواده بقولات حتي در مواردي که يک گياه براي توليد دانه و گياه ديگر براي توليد علوفه باشد، پشت سر هم کشت نشوند.
. محصولات وجيني بعد از گياهان علوفهاي يا کود سبز قرار گيرند.
. از کشت متوالي گياهاني که داراي آفات و بيماريهاي مشترک هستند، خودداري گردد. کشت گندم به مدت چند سال در يک زمين، محصول توليد خواهد نمود، ولي اين کار از نظر تکنيک زراعي مناسب و صحيح نيست. در تناوب زراعی بهترين گياه قبل از گندم، طبق تجارب زيادي که حاصل شده است، گياهي است که خواص فيزيکي خاک را اصلاح نموده وسبب بالا رفتن حاصلخيزي خاک شود. اين نباتات عبارتند از: سيب زميني، چغندرقند، حبوبات، سبزيجات و نباتات روغني.
