اصول و انواع روش کوددهی گیاهان

اصول کوددهی گیاهان

شرکت هنر طبیعت سگال قصد دارد در این مقاله به طور اختصاری شما را با زمان و انواع روش کوددهی گیاهان که به هفت روش کوددهی تقسیم بندی شده است، آشنا کند. همانطور که گیاهان و درختان متفاوت نیازهای تغذیه ای گوناگونی دارند، شیوه های کوددهی به گیاهان نیز متنوع  و متناسب با شرایط و نوع آنها است.زمان و انواع روش کوددهی گیاهان انتخاب اصول کوددهی مناسب هر گیاه در کنار سایر موارد مراقبتی گیاه، در نتیجه گیری نهایی بسیار تاثیر گذار است.

انواع روش کوددهی:

1. روش پراکندن

2. روش نواری

3. روش کناری

4. تزریق به داخل تنه درخت

5. کودپاشی همراه آب آبیاری

6. محلول پاشی کود

7. کوددهی به روش چالکود

 

1. روش کوددهی پراكندن

در این روش کوددهی به گیاه، کود را توسط دست یا کودپاش و یا هواپیمای کودپاش، در سطح خاک به صورت یکنواخت پراکنده می کنند. این عمل قبل و یا بعد از کاشت انجام می گیرد. قبل از کشت، در هنگام آخرین نوبت از تهیه بستر بذر و بعد از مسطح سازی انجام می دهند. تقریبا با این روش کوددهی تمامی کودهای جامد قابل استفاده می باشند.

زمان و انواع روش کوددهی گیاهان

بعد از پراکنده شدن کود بر سطح خاک آن را با دیسک یا کولتیواتور با خاک مخلوط می کنند. اگر این روش کوددهی پس از کاشت انجام گیرد باید بلافاصله آبیاری انجام گیرد تا کود در داخل آب حل شده و به داخل خاک نفوذ کند. این متد در دیم کاری نیز کاربرد دارد، البته در زمانی که احتمال بارندگی بسیار بالا باشد.

2. روش کوددهی نواری

کود را در این شیوه در یک یا دو سمت کناری و زیر بذر ( 3 تا 10 سانتی متر در پهلو و 5 تا 8 سانتی متر در زیر) قرار می دهند. کود در نواری به عرض 5-2 سانتی متر در کنار بذر ریخته می شود. با توجه به فرم این روش کوددهی، اکثرا این شیوه برای گیاهان وجینی و یا کشت های ردیفی مناسب است. زمان کوددهی این شیوه در هنگام بذرکاری گیاهان وجینی می باشد.

 

3. روش کوددهی کناری

زمانی که کود در کنار ردیف های کشت با عمق زیاد به صورت نواری ریخته می شود به آن روش کوددهی کناری گفته می شود؛ که برای کوددهی سرک به گیاهان وجینی در کشت های جوی پشته ای کاربرد دارد. کودپاشی در این شیوه با دست یا دستگاه کودریز انجام می گیرد. پس از ریختن کود به داخل چاله، آن را با خاک پر می کنند. در این مورد نیز مانند روش پراکندن، آبیاری پس از عملیات کوددهی ضروری است.

 

4. کوددهی به شیوه ی تزریق داخل تنه ی درخت

تزریق عناصر غذایی به تنه ی درخت در گذشته رواج داشته است، به این صورت که سوراخی داخل تنه ی درخت ایجاد می ­کردند و یک لوله داخل آن قرار می دادند که ترکیبات غذایی و آنتی بیوتیک های داخل لوله به تدریج جذب گیاه می شد. علاوه بر مواد غذایی این روش کوددهی برای تزریق سموم نیز به کار می رود. عناصر غذایی در این شیوه با فشار بالا به داخل گیاه تزریق می شوند. این روش کوددهی مزایایی را چون حجم کمتر مواد غذایی مصرفی و کاهش آلودگی زیست محیطی در پی دارد.زمان و انواع روش کوددهی گیاهان در ایران از روش تزریقی برای برطرف کردن کلروز آهن و کمبود روی، منگنز و بور در درختان میوه مثل سیب، گلابی و به استفاده می­ شود. تاثیرگذاری این شیوه بسیار سرعت بالاتری نسبت به سایر روش ها دارد. بسته به هدف و نوع ماده ی تزریق شده، زمان تزریق متفاوت است. زمان تزریق با توجه به اینکه انتقال مواد در شیره ی آبکش به شکل فعال و براساس رابطه ی منبع (برگ ها) و محل مصرف(میوه یا ریشه) می باشد، حائز اهمیت است. اگر در تابستان تزریق صورت گیرد قسمتی از مواد به ریشه ها منتقل می شود، بنابراین هنگامی که کنترل پوسیدگی ریشه و انتقال مواد به ریشه مورد نظر باشد زمان کوددهی باید در تابستان و پس از توقف رشد رویشی باشد.

 

 

5. کودپاشی همراه با آب آبیاری

در این مورد از زمان و انواع روش کوددهی گیاهان، کودپاشی همراه با آب آبیاری كودهای محلول را در آب آبياری حل می­کنند و با آبياری بارانی و يا قطره ای در سطح زمین زراعی پخش می­ نمايند. با این روش با تنظیم میزان جریان آب، هم نیاز آبی محصولات را برطرف می کنند و هم کود را به آن ها منتقل می کنند. از جمله رایج ترین های این شیوه، کوددهی کود نیتروژنه (به صورت اوره) می باشد. با این روش می توان تمام نیتروژن مورد نیاز محصولات را با اضافه کردن 20 تا 30 کیلوگرم نیتروژن در هر بار آب آبیاری به خاک، تامین نمود. البته این میزان نیتروژن باید به صورت سرک در فواصل زمانی مناسب و در زمان رشد، در اختیار گیاه قرار گیرد. زمان و انواع روش کوددهی گیاهان بعضی کودها برای استفاده در روش آبیاری خسارت زا هستند، کودهای نیترات آمونیوم، فسفریک اسید و سولفات آمونیوم از آن جمله هستند. در روش کوددهی همراه با آب آبیاری عناصر غذایی به صورت کاملا یکنواخت در منطقه مرطوب ریشه پخش می گردد. از جمله محاسن کود آبیاری صرفه جویی در مصرف انرژی و هزینه های کارگری است. زمانی که امکان وارد شدن کارگر یا تجهیزات کودپاشی به مزرعه در طول دوره ی رشد وجود ندارد، کود آبیاری انتخاب خوبی برای برطرف کردن نیاز غذایی گیاه است. کم شدن هزینه ­های تولید، کاهش آبشویی کود از منطقه ریشه و در نتیجه کاهش آلودگی آبهای زیرزمینی از دیگر محاسن کوددهی همراه با آب آبیاری می باشد.

 

 

6. کوددهی گیاهان به روش محلولپاشی

اکثرا برای استفاده از کودهای میکرو این روش کوددهی را انتخاب می کنند. در این شیوه پس از حل کردن کود در آب، آن را روی برگ ها محلول پاشی می کنند. به علت حضور سلول های خاص در برگ ها، محدودیت هایی در جذب آب و املاح محلول در آن وجود دارد.زمان و انواع روش کوددهی گیاهان باید دقت داشت که با وجود جذب عناصر اصلی از طریق برگ، میزان واقعی نیاز گیاه به این عناصر، نمی تواند به طور کامل از طريق برگ جذب شود. زمانی که مواد غذایی نتواند به دلایلی از طریق ریشه جذب شود، محلول پاشی موثر واقع خواهد شد. اين مطلب به طور ویژه در مورد عناصر سنگين نظير آهن، منگنز، روی و مس صدق می کند. تغذیه برگی برخی از عناصر نظیر بور، منگنز، روی و آهن در خاکهای آهکی کشور ما ایران، در قیاس با مصرف خاکی مناسب تر است.

 

7. روش کوددهی گیاهان به شیوه چالکود

از دیگر روش های کوددهی به گیاه، کوددهی باغ ها به روش چالکود است.در این شیوه تعدادی چاله در محل سایه انداز درخت (اغلب سه چاله) در اندازه 40 × 40 سانتیمتر حفر می­ کنند.زمان و انواع روش کوددهی گیاهان مواد پر کننده این چاله ها شامل کود کشاورزی حیوانی، گوگرد یا اسید سولفوریک نیم نرمال (حدود 40میلیمتر) سولفات آهن و روی و اسیدبوریک می شود. به نظر می رسد این روش به خصوص در مورد عناصر فسفر و پتاسیم موثرتر از پخش سطحی یا مخلوط کردن کود با خاک منطقه­ ی سایه انداز گیاه عمل کند.