فهرست بندی مطالب
تعريف پيوند
هنر طبيعت سگال در اين نوشتار شما را با معنا و انواع شيوه هاي پيوند زدن آشنا مي نمايد. پيوند زدن يك عمليات كشاورزي محسوب مي شود كه در آن كشاورز يا باغبان بخشي از يك نوع گياه را به قسمتي از گياه ديگر متصل مي كند. پيوند زدن يكي از انواع شيوه هاي تكثير گياهان به شمار مي رود. اين روش غير جنسي (غير تناسلي) محسوب مي شود. اين شيوه به اين صورت است كه بافتي كه از روي يك گياه جدا شده، بر روي گياه ديگر رشد داده خواهد شد.
در قسمت اتصال اين دو نوع گياهي عمل تقسيم سلولي اتفاق مي افتد كه باعث مي شود رشد و نمو بافت گياهي ادامه پيدا كند. در طي اين فرآيند بخش ها در هم مي آميزند و گياه واحدي شكل مي گيرد.
گياه پيوندي داراي دو بخش مي باشد، بخش اول قسمت بالايي است كه پيوندك ناميده مي شود و قسمت ديگر بخش پاييني است كه ريشه هاي گياه را در بر ميگيرد و پايه ناميده مي شود. زماني كه كه پيوندك تنها يك جوانه در بر داشته باشد به آن پيوند جوانه اي مي گويند. اين روش يعني تكثير از طريق قلمه و پيوند جوانه اي، مهم ترين روش تكثير گياهي (تكثير غير تناسلي) به شمار مي رود.
معايب و محاسن
از جمله معايب پيوند زدن مي توان به موارد زير اشاره نمود:
– نتيجه در موارد معدودي تمام خواسته ها را تامين نمي كند
– حجيم شدن گياه در قسمت پيوند دو گياه
– عدم موفقیت در پیوند یا به دست آمدن گیاهان ضعیف
– رشد کم و غیرطبیعی پیوندک
– سستی مکانیکی محل پیوند
اين آثار يا بلافاصله پسس از پيوند ظاهر مي شود و يا ٧ الي ٨ سال پس از پيوند زدن. اين معايب نشان مي دهد كه بايد در انتخاب پايه و پيوند مناسب نهايت دقت را به عمل آورد تا تطابق بين آن ها وجود داشته باشد و به پيوند به نحو احسن انجام گيرد.
از جمله محاسن پيوند زدن مي توان به موارد زير اشاره نمود:
– در گیاهانی که نمی‌توان آن‌ها را با قلمه یا پاجوش تكثير نمود
– در درختان ضعیف که حجم ریشه در آن‌ها کم است و یا به طور طبيعي قادر به جذب شیره خام به اندازه کافی نيستند با پیوند زدن شاخه ریشه داری به تنه آن، کمبود شیره خام را مي توان جبران نمود
– جوان کردن درختان مسن
– حفظ ویژگی یک کلون
– تغییر رقم درخت
– کوتاه نمودن دوره نونهالی
– تشخیص بیماری‌های ویروسی
– ترمیم بخش‌های آسیب دیده
– تأمین گردهٔ کافی در درختان دوپایه
تطابق پايه و پيوندك
دو بخش پايه و پيوندك از لحاظ وضعيت فيزيولوژيكي و ساختماني بايد در موقعيتي باشند كه توانايي پيوند به يكديگر را داشته باشند. در واقع بايد نسبت به هم تطابق داشته باشند. بخش اعظم اين تطابق بستگي به روابط طبيعي اين دو نوع گياهي دارد. تمامي موارد ذكر شده در قسمت معايب پيوند ممكن است به دليل عدم اين تطابق صورت گيرد. به غير از آن برخي بيماري هاي ويروسي نيز در بروز اين آثار تاثير گذار مي باشند. گاهي پايه نسبت به يك ويروس مقاوم است و پيوندك نيست.
انواع پيوند به اختصار
پيوند جوانه:
١. پیوند سپری
٢. پیوند وصله‌ای
٣. پیوند لوله‌ای
٤. پیوند تراشه‌ای
٥. پیوند شکمی
پيوند چوبي:
١. پیوند اسکنه‌ای یا شکافی
٢. پیوند تاجی یا پوستی
٣. پیوند ترصیعی
٤. پیوند نیمانیم
پيوند مجاورتي:
٥. پیوند مجاورتی انتهایی
٦. پیوند مجاورتی جانبی
٧. پیوند مجاورتی کمانی
