رویش بذر
بذر گیاهان مختلف پس از شکل گیری و انتشار در طبیعت مدتی را در خواب به سر می برند. اما مدت زمان خواب بذرها در بین گیاهان مختلف و حتی بذرهای خود گیاه (به میزان کم تر) متفاوت است. این دوره از بین چند روز تا چندین ماه به طول می انجامد. در طول این دوره که بذر در خواب به سر می برد عملیات پراکندگی بذر ها به طرق مختلف اتفاق می افتد. این عملیات گاهی توسط عوامل محیطی نظیر باد و آب جابه جا می شوند و گاهی نیز توسط حیوانات. پس از پراکندی و اتمام دوره ی خفتگی بذر ، اگر این بذور در شرایط محیطی مناسبی، به خصوص دما و رطوبت، قرار گیرند آنزیم های آن ها فعال شده و شروع به جوانه زنی ( رویش بذر )خواهند نمود. همانطور که می دانیم در این مرحله بذر با جذب رطوبت متورم می شود و پوسته ی خود را می شکافت. در اولین مرحله ریشه چه از پوسته بیرون می زند و به سمت پایین در خاک گسترش می یابد. در قدم بعدی محور زیر لپهای یا هیپوکوتیل که در قسمت پایین با ریشچه ارتباط دارد، در خلاف جهت ریشه چه به سمت بالا رشد می کند و به لپهها میرسد. اما این شیوه ی رشد در گیاهان تک لپه ای و دولپه ای کمی بایکدیگر متفاوت است.
رویش دانه گیاهان دولپهای
همانطور که در بالا اشاره شد بذر با جذب آب و سپس ترکیدگی پوسته شروع به جوانه زنی( رویش بذر ) می کند. در این حالت ابتدا ریشه چه و سپس محور هیپوکوتیل خارج می شود.می توان گفت که در گیاهان دو لپه ای دو روش برای رویش بذر وجود دارد:
مدل اول (اپیژه)
پس از خروج ریشه چه از بذر، در انتهای آن شاهد کلاهک و بالاتر از آن تارهای کشنده پدیدار می گردند. در این حالت تارهای کشنده به طرف پایین رشد کرده و محور زیر لپه ای به سمت بالا رشد کرده و لپه را که به صورت کلاهکی بر روی آن قرار دارد چند سانتی بالا می برد و از خاک بیرون می زند. این لپه ها تا زمان اتمام رشد محور زیر لپه ای در راس آن قرار دارد و زمانی که رشد این قسمت متوقف گردید لپه ها از هم باز شده و جوانه ی راسی از آن بیرون می زند و رشد خواهد کرد. در نهایت محور روی لپه ای یا اپیکوتیل (ساقچه) از این قسمت شروع به رشد می کند.
مدل دوم (هیپوژه)
در این مدل رویش بذر ، محور زیر لپه ای رشد نمی کند و یا کوتاه می ماند. می توان گفت که روند تکامل این مدل از دولپه ای ها از ریشه چه به ساقه بسیار سریع رخ می دهد. در این حالت ساقه ی اصلی گیاه تقریبا به محور زیرلپه ای چسبیده است. در این حالت برخلاف مدل قبلی بذر یا دانه از خاک خارج نمی شود.
رویش دانه در گیاهان تکلپهای
مدل رویش بذر در گیاهان تک لپه ای اما متفاوت رخ می دهد. در گیاهان تک لپه ای محور زیر لپه ای به نام اسکوتلوم پدیدار گشته و به سرعت رشد می کند. در بالای قسمتی که لپه به محور زیر لپه ای متصل است، جوانه ی اصلی گیاهک قرار دارد. این قسمت را غلاف کولئوپتیل یا غلاف برگی پوشانده است. این غلاف در مراحل اولیه رشد سریعی داشته اما بعد از مدتی رشدش متوقف می شود و راس آن با رشد جوانه شکافته می شود که از آن ساقه ی اصلی شروع به رشد می کند. همزمان با این مراحل ذکر شده، بخش دیگری با عنوان کولئوریز (در کنار سفت قرار دارد) در خاک شروع به رشد می کند. این غلاف در حقیقت غلاف پوشانندهی ریشه چه ی گیاهک می باشد و ریشه چه بر اثر رشد آن را سوراخ می کند و در خاک فرو میرود. ریشه چه در این مدل از رویش بذر پس از مدتی از بین می رود، ریشه های افشان و نابه جای گیاه جای آن را خواهند گرفت.