فرآیند تولید زعفران
فرآیند تولید زعفران دارای سه مرحله کاشت، داشت و برداشت می باشد که در ادامه به توضیح مرحله ی اول یعنی کاشت خواهیم پرداخت.
1. مرحله کاشت
با توجه به اینکه پیاز زعفران پس از کاشت اول 7 الی 10 سال پی در پی محصول می دهد (البته به توصیه کارشناسان سن اقتصادی 8 سال است) بنابراین عملیات مرحله کاشت منحصرا از سال اول انجام می گیرد و طی سال های بعد تنها عملیات مربوط به مراحل داشت و برداشت در مزارع زعفران انجام میگیرد. می توان نتیجه گرفت که مرحله کاشت زعفران دارای اهمیت ویژه ای می باشد.
. تهیه زمین
. تهیه زمینخاک مناسب تولید زعفران نباید بیش از حد شنی و یا خیلی رسی باشد. مشخصات و میزان حاصلخیزی خاک را باید با انجام آزمون خاک تشخیص بدهیم. به طور کلی خاک های لومی برای مزارع زعفران مناسب هستند. زعفران کاران باید عملیات آماده سازی زمین را که از اوایل بهار آغاز می شود، به ترتیب زیر انجام دهند. در فصل بهار بعد از اتمام باران های بهاری و گاورو شدن زمین، کشاورزان مزرعه را به عمق 25 تا 30 سانتی متر شخم می زنند. این عمل برای مبارزه با علف های هرز هم کارساز است. پس از اتمام این مرحله، زمین را تا اوایل تابستان رها کرده تا مدت زمانی را آیش بماند. در زمان نزدیک کشت حدود 80 الی 100 تن در هکتار کود گاوی را با شخم عمیق با خاک مخلوط کرده، بعد از آن، بلافاصله (برای جلوگیری از تجزیه توسط آفتاب) زمین را مسطح می کنند. همچنین در تولید زعفران ، بر اساس آزمون خاک از کودهای فسفاته و پتاسه به مقدار معینی در خاک استفاده می کنند. در مرحله بعدی بعد از تسطیح و تعیین نوع کشت (روش کرتی یا جوی پشته ای)، زمین مورد نظر آماده ی کشت زعفران است. باید بعد از کندن پیازها از زمین آن ها را درجه بندی کرد. به این ترتیب که آن هایی که وزن بیش تر از 8 گرم دارند در مزرعه جدید کاشت و پیازهای ریز و کوچکتر را درزمین کوچکی که خوب تقویت شده جداگانه بکاریم و با آبیاری و مراقبت بیشتر به درشتی آن ها کمک کرده و سال بعد به مزرعه اصلی انتقال بدهیم.
. زمان کاشت
می توان گفت که پیاز زعفران از نیمه اردیبهشت به بعد پس از زرد شدن و خشکیدن برگ هایش به خواب رفته و تا ابتدای تیرماه را در خواب کامل و حقیقی می گذرد. در نتیجه در طول این دوره که هوا هنوز خیلی گرم نشده، بهترین زمان برای تولید زعفران و کندن پیاز از مزرعه قبلی و انتقال و کشت آن در مزرعه جدید می باشد. جابه جایی پیازها در مرداد و شهریور به گل آوری آسیب رسانده و این از جمله دلایل کم محصولی سال اول در مزارع زعفران است. گرمای هوا و خاک در این دو ماه برای سلامت پیاز ضرر دارد.
. چگونگی کاشت
کشت می تواند توسط ماشین و به صورت ردیفی انجام گرفته و یا به صورت کرتی و با دست. ولی نکته مهم آن است که ردیف ها مستقیم بوده و با فاصله مساوی از یکدیگر قرار بگیرند.
فاصله مناسب در کشت کرتی 30 – 25 سانتی متر و عمق کشت نیز حداقل 25-20 سانتی متر می باشد. ایجاد این فاصله و این عمق با تراکتور امکان پذیر نیست، مگر اینکه فاصله ردیف ها را به 40 تا 45 سانتی متر افزایش دهیم که در نتیجه در این حالت تراکم بذر کم می شود و محصول مزرعه کم می شود. در نحوه کاشت پیازها این نکته بسیار حائز اهمیت است که می باید
از کشت چاله ای که در آن چند پیاز ریز و درشت در کنار هم و در یک جا قرار بگیرد اجتناب نمود. در این مورد می شود از کشت تسبیحی استفاده کرد. به این صورت که پیازها تک تک و به فاصله 5 تا 7 سانتی متر از هم و یا به صورت زیگزاگ و جوانه انتهایی به طرف بالا در ته شیار قرار داده شوند و روی آن را به ارتفاع 5 تا 10 سانتی متر با خاک بپوشانیم. در کشت تسبیحی هر پیاز به تنهایی فضا و غذای کافی در دسترس خواهد داشت و برای سال های بعد پیازهای درشت به وجود آورده و در نتیجه باعث افزایش تولید در سال های دوم و سوم می شود. اما در کشت چاله ای پیازها از همان سال اول در رقابت جذب غذا هستند و دیرتر بزرگ می شوند و از سال سوم به بعد مزرعه به محصول قابل توجه ای خواهید رسید.
