اهمیت جلبک های دریایی به عنوان کود ارگانیک
افزایش دانش بشر در مورد دریاها موجب شده است که دستاوردهای بسیاری برای انسان حاصل شود. یکی از این دستاوردها، جلبک دریایی است که در زندگی امروزی بشر نقش فراوانی دارند. بررسی جنبه های اقتصادی و فواید زیستی استفاده از جلبک ها نشان می دهد که از آن ها می توان برای تولید مواد مختلف استفاده نمود. از جمله کاربرد جلبک ها در صنایع غذایی، تغذیه دام، کشاورزی، تولید دارو، رنگ دانه، مواد شیمیایی و سوخت می باشد. جلبک ها دارای تنوع نسبتا زیادی می باشند. یکی از انواع جلبک ها، جلبک های قهوه ای می باشندکه گونه nodosum Ascophyllum یک جلبک بزرگ و قهوه ای رنگ است که تنها گونه خانواده Fucaceae می باشد. این گونه از جلبک دریایی (A.nodosum) در طول سواحل کم عمق و نواحی مردابی و اغلب مناطق صخره ای سواحل آتلانتیس در کانادا و سواحل شمال غربی اروپا رشد می کند. از این گونه تا کنون چندین واریته مختلف شناسایی شده است که برای تهیه کود، غذای انسان و دام از آن ها استفاده می شود. جلبک دریایی به علت دارا بودن عناصر مغذی مانند ازت، فسفر ،پتاسیم، و برخی از عناصر کم مصرف مورد نیاز گیاهان و همچنین به دلیل وجود میزان بالای فیبر و نقش مهم آن در نرم کردن بافت خاک و حفظ رطوبت، در بسیاری از مناطق ساحلی به عنوان کود بیولوژیکی مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از جلبک ها به عنوان کود به قرن نوزدهم بر می گردد که برای اولین بار جلبک های قهوه ای توسط ساحل نشینان به طور مستقیم به عنوان کود مورد استفاده قرار گرفتند. ولی عوامل طبیعی مانند شوری بالای خاک، مقادیر زیاد شن و ماسه و روند کند تجزیه در زمین های کشاورزی مناطق ساحلی مانع بزرگی برای استفاده گسترده از این منبع مهم بودند. این عوامل باعث شد تا فرمولاسیون های مناسبی از جلبک دریایی به صورت مایع و پودر قابل حل در آب برای استفاده در کشاورزی تولید و مورد استفاده قرار گیرند. همچنین هیومیک اسید که دارای مقداری جلبک دریایی می باشد می تواند در عین اصلاح کنندگی خاک، منبع خوبی از جلبک دریایی باشد.
ترکیبات موجود در عصاره جلبک:
Carbohydrates .1 شامل Andalginate, fucose Sulfated, Fucoidan, Laminaran ، عناصر معدنی و کم مصرف می باشد.
2. هورمون های رشد یا تنظیم کننده های گیاهی
شامل اکسین، جیبرلین، سیتوکنین و ترکیبات شبه اکسین می باشد.
3. بتائین ها، استرول، مانیتول، اسیدهای ارگانیک، پلی ساکاریدها، آمینواسیدها، پروتئینها و غیره.
تاثیر عصاره جلبک بر رشد و نمو گیاهان
امروزه استفاده از کود های حاوی عصاره جلبک دریایی به صورت محلول پاشی و مصرف در خاک در گیاهان زراعی و باغی متداول شده است. وجود ترکیبات هورمونی و مواد تنظیم کننده رشد در عصاره جلبک دریایی مانند جیبرلین ها، اکسین ها، و سیتوکنین ها بر طویل شدن سلول، تمایز یابی سلول، و تقسیم سلول اثر می گذارند. از دیگر مزایای مصرف کودهای جلبکی کاهش بیماری های ناشی از کمبود عناصر معدنی مانند منگنز، بور و باریم می باشد که با مصرف فرآورده های تهیه شده از جلبک دریایی، این بیماری ها قابل رفع می باشند. کربوهیدرات های موجود در عصاره جلبک دریایی موجب افزایش فعالیت میکروارگانیسم های مفید خاک شده و در نتیجه جمعیت قارچ های بیماری زای خاکی را از طریق رقابت کاهش می دهند. محلول پاشی منظم این محصولات می تواند القا کننده مقاومت در برابر انواع قارچ ها, باکتری ها, و ویروس ها باشد. استفاده از عصاره جلبک دریایی موجب افزایش توان گیاهان برای تحمل تنش های محیطی می شود و همچنین باعث ایجاد اختلال در روند فعالیت حشرات می شود. از طرفی نیز با تحریک تولید فیتوالکسین ها در گیاهان موجب افزایش مقاومت آن ها در برابر بیماری ها می شود. عصاره جلبک دریایی با افزایش غلظت مواد معدنی درون سلول های گیاهی، باعث غلیظ تر شدن شیره گیاهی و در نتیجه افزایش مقاومت گیاهان به سرمازدگی می شود. مزیت دیگر کود های جلبکی این است که این کودها عاری از بذر علف های هرز و قارچ ها هستند. همچنین این جلبک ها حاوی مانیتول، اسیدهای ارگانیک، پلی ساکاریدها، آمینواسیدها و پروتئین هایی که برای گیاهان مفید هستند، می باشند. برخی از اثرات کاربرد عصاره جلبک دریایی در گیاهان عبارتند از
.. توسعه بهتر ریشه و افزایش جذب آب و امالح معدنی
.. افزایش میزان کلروفیل و سبزینه گیاه
.. تسریع زمان گلدهی و تشکیل میوه در برخی از گیاهان
.. افزایش گلدهی و تشکیل میوه
.. افزایش محصول از طریق تاثیر مواد هورمونی موجود در عصاره بخصوص سیتوکنین
.. بهبود میوه از نظر میزان محصول، اندازه و کیفیت بخصوص در گوجه فرنگی
.. بهبود تکثیر در بسیاری از گونه های زراعی
.. ایجاد مقاومت بیشتر در برابر استرسهای محیطی
.. افزایش مقاومت گیاهان در برابر آفات و بیماریها
.. بهبود تشکیل گره در برخی گیاهان مانند یونجه
