سیستم کوتینگ بذر
اینکه چگونه می توان بطور مثال یکی از زیباترین و روح نوازترین مناظر مثل چمن را داشته باشیم با توجه به اینکه مصرف آبی این گیاه بالاست این نکته را در ذهن روشن می نماید که با استفاده از بذر مقاوم به کم آبی می توان بر این معضل چیره گشته ولی باز هم شرایط آب و هوایی بگونه ای است که تنها ژنتیک یک بذر یک تنه بر مشکل کم آبی و نیز تفکر افراد برای حذف شرایط طبیعی و استفاده از ترکیبات مصنوعی توان مقابله نخواهد داشت . ورود مباحث و تکنیک های نوین کشاورزی در بذر فصلی جدید در سیستم های تولیدی ایجاد نموده است. تکنیک هایی همچون پلیت در رابطه با مقاوم سازی بذور به برخی از بیماریها آغازگر راهی شد تا به روش ها وتکنیک هایی همچون سیستم کوتینگ بذر در فرم پیشرفته و هدفمند انه تری دست یابیم. این تکنیک بر اساس نیاز محیطی و رشدی تعریف گشته و بذر در نهایت دقت لایه بندی و یا به اصطلاح Coating میگردد. سیستم کوتینگ یک علم و تکنولوژی که از دهه 70 به صورت البته خیلی ساده با بذر چغندر وارد ایران شد و هم اکنون بصورت یک تکنیک کاملا تخصصی و کمال یافته، انقلابی نوین در عرصه بذر پدید آورده است ، بطوریکه که با این تکنیک به راحتی می توان لایه های کاملا هدفمند از لحاظ کاهش میزان مصرف آب، مقاومت در برابر تنش های محیطی، آفات و بیماریها و در نهایت یک رشد سالم کمی و کیفی را در تولیدات گیاهی فراهم نمود. اگر بخواهیم شرح مختصری از لحاظ فنی پیرامون تکنیک کونیتگ بصورت کاربردی بیان کنیم اینکه، بر اساس شرایط و نیاز محیط رشدی بذر، لایه هایی را در اطرافش قرار میدهند که با بالاترین درصد، جوانه زنی صورت گرفته و نیز نهایت و کمال رشد کمی و کیفی را داشته باشد. بطور معمول ایجاد سیستم کوتینگ بذر در اطراف بذر با یک هدفمندی بسیار خاص و با توجه به نیاز های اصلی آن صورت می پذیرد که به شرح مختصری از آنها خواهیم پرداخت.
لایه های محافظتی (Inner and Outer Protective Layer):
این پوشش میتواند در یک یا دو لایه با توجه به شرایط محیطی طراحی گردد. این پوشش علاوه بر نقش ذکر شده، مانعی هرگز برای جوانه زنی نیست بلکه موجب افزایش درصد جوانه زنی میگردد. از تاثیراتی که این لایه ها میتواند داشته باشند میتوان به، حفاظت جنین در برابر ضربات احتمالی و حفظ درصد قوه نامیه و نیز محفوظ داشتن جنین در برابر شرایط نامساعد اقلیمی و همچنین بیماریهای قارچی اشاره نمود. علاوه تنشهای محیطی و مشکلات بیماری زا که میتواند در کاهش درصد جوانه زنی بذور بسیار مهم و تاثیر گذار باشند، بعلت ترکیبات مغذی و خوش خوراک موجود در آن ارزش غذایی بسیار مناسب برای پرندگان و جوندگان و معضلی بسیار جدی برای تولید کنندگان در بر دارد، بطوری که در برخی از بذور همچون کلزا و آفتابگردان حتی در زمان دو برگی شدن نیز با چنین آفاتی روبرو می باشد و جالب اینکه بعلت روغنی بودن برگ های کلزا در زمان رزت، آفت بسیار هوشمندی به نام انسان به راحتی از برگ هایش بهرمند می گردد، از طرفی بذوری مثل چمن و حتی خیلی از بذر های زراعی بعلت وزن و اندازه بسیار کوچک در زمان کاشت توسط خطای ماشین و انسان و نیز بوسیله باد از چرخه تولید با جابجایی خارج میشوند که با استفاده از ترکیباتی که بعنوان لایه محافظتی بیرونی استفاده و لایه بندی و مشکلات مذکور مرتفع میگردد.
لایه واکسینه کننده سیستم کوتینگ بذر (Plant Health Booster Layer):
بسیاری از قارچ ها تحت شرایط گرم و مرطوب، بذور و حتی نهال ها را تحت تاثیر منفی و عفونت های قارچی قرار میدهند، که چنین لایه ای میتواند در زمان کاشت، بذر را بصورت کامل بیمه نماید. یکی از بهترین لایه های طبیعی و بیولوژیکی ، لایه ی اسپور های باسیلوس میباشد که بسیاری از آفات و بیماری ها را مهار مینماید. نکته قابل توجه اینکه اثرات مثبت این لایه ی بیولوژیکی گسترش در کل فضای خاکی کل بوده و گیاهان موجود در آن محوطه که دچار عفونت های قارچی احتمالی هستند را تحت تاثیر کنترل و سایر محیط را از حملات قارچی واکسینه می نماید. از طرفی نوع اسپور های بکار رفته در تکنیک کوتینگ حتی در انبارمانی های طولانی مدت کیفیت عملکردی خود را جهت نوع کوتینگ از دست نمیدهند. در کل میتوان گفت این لایه به نوعی تقویت کننده سلامت گیاه بوده و بطور چشمگیری مصرف قارچکش و علفکش را کاهش میدهد.
لایه هیومیکی (Humic Acid Layer):
تراکم ساختار خاکی یکی از مهمترین محدودیت های رشدی ریشه و در نهایت عملکرد نهایی میباشد. لایه هیومیکی همچون محافظی دورتا دور ریشه فضایی بسیار عالی را جهت رشد حداکثری ریشه ایجاد می نماید و برای بذور یک جوانه زنی مطمئن را در پی خواهد داشت. در سیستم کوتینگ بذر با استفاده از محلول رقیق شده هیومات قبل از لایه های مواد مغذی، آن را آغشته به محلول مذکور کرده و با این کار افزایش درصد جوانه زنی را موجب میشوند که این موضوع موجب بالا رفتن مصرف و سرعت مواد غذایی و در نهایت یک جهش رشدی فوق العاده در گیاه میگردد.
لایه شتاب دهنده های جوانه زنی (Germination accelerators Layer):
با توجه به لایه های دور تا دور بذر، در حین پروسه سیستم کوتینگ بذر موادی بر روی بذر قرار می گیرند که موجب می گردد پروسه جوانه زنی بسیار سریع تر از شرایط بذر بدون پوشش اتفاق بیفتد و هیچ گونه انرژی از بذر صرف خروج از لایه ها نگردد و حتی کوچکترین احتمالی مبنی بر عدم توانایی بذر در امر جوانه زنی صورت نپذیرد.
لایه ی مواد مغذی ( Nutrient Layer):
مواد مغذی به دو گروه حداقل دو لایه ای تقسیم می شوند. ابتدا پوشش مواد مغذی شروع کننده و یا Starter که شامل درصدی مشخص شده، متناسب با نوع بذر از نیتروژن و فسفر است و لایه دیگر مواد مغذی که باز بر اساس نوع بذر ترکیبی از نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، گوگرد، مس، روی، سیلیسیم، کبالت، آهن، بر، منگنز، مولیبدن و وانادیم که تمامی این عناصر علاوه بر نقش مغذی برای بذر، در نقش هایی همچون محافظتی در برابر بیماریهای قارچی، باززایی و افزایش وزن خشک و توسعه ریشه های جانبی و نیز کمک به افزایش جمعیت موجودات مهم و موثر در رشد خاکزی همچون ریزوبیوم بسیار موثر میباشند و در واقع تمامی آنها در کنار یکدیگر به عنوان یک مجموعه بسیار کامل از مواد ماکرو و میکرو از ابتدا تا انتها با بذر همراه بوده به عنوان یک محرک رشدی بسیار ایده آل برای بذر عمل می نمایند.
لایه ی جاذب آب (Water Absorbing Seed Process):
کمبود منابع آبی و نیاز آبی برخی از محصولات موجب گشته تا اینگونه بذر ها از استقبال کمتری برای کشت و حمایت دولت ها قرار گیرد اما با استفاده از تکنیک کوتینگ میتوان تمام بذور با چنین نیاز آبی را به بذر های با کاهش 30 تا 50 درصدی در مصرف آب تبدیل نمود و به زور بنام Waterless را به تولیدکنندگان ارمغان داد به طوری که با لایه ی جاذب مخصوصی که در آنها بکار میرود میتواند جذب آب را تا 100 برابر در شرایط یکسان نسبت به بذور بدون کوتینگ افزایش دهد و در موقعیت های تنش کم آبی و گرما بدون هیچ مشکلی دوره رشدی خود را با کمترین مقدار ممکن ادامه دهند.
لایه گچی (Chalke Layer or Stone meal):
با توجه به شور بودن و بالا بودن PH خاک ها و تشکیل محیطی قلیایی، پوششی از جنس گچ به عنوان یک لایه در اطراف بذر در نظر گرفته میشود تا کلسیم موجود در آن بتواند با کاهش درصد یونهایی چون سدیم PH خاک را تعدیل نماید و توان جوانه زنی و نیز جذب مواد غذایی را توسط ریشه از ابتدا آسان نماید که این عمل موجب می گردد درصد سبز شدن بسیار افزایش یابد و گیاه بهیچ عنوان در موقعیت خشکی فیزیولوژیکی ( Physiological drought) قرار نگیرد.
لایه محرک رشد (Bio – Stimulant Layer):
برای افزایش رشد ریشه، بالا بردن کمیت و کیفیت عملکرد از لایه محرک رشد استفاده میشود که هرگز برای انسان، حیوانات و در کل محیط زیست خطری ندارد و ترکیباتی که در آن بکار گرفته میشود با توجه به تاثیری فوق العاده ای که بر عملکرد دارد یک صرفه اقتصادی نیز در جهت کاهش مصرف مواد تغذیه ای و سموم برای تولید کننده ایجاد مینماید. در این لایه مجموعه ای از عناصر ماکرو و میکرو، عنصری همچون ژرمانیوم (Ge) که موثر در تخریب باکتر های مضر، مقاوم کننده گیاه به تنش هایی مثل شوری و در تنفس دهی ریشه نقش دارد استفاده میشود. از طرفی ترکیب Uronic Acid به عنوان یک ضدعفونی کننده بسیار عالی جهت ایجاد فضایی کاملا استریل از ابتدای جوانه زنی بذر در این لایه بکار برده میشود. کود های ارگانیک (Organic Fertilizer) به عنوان اصلاح کننده و افزایش دهنده حاصلخیزی خاک مانند ریزوبیوم (Rhizobium) در 8 گونه متفاوت (با توجه به نوع گیاه) برای تثبیت بیولوژیکی ازت ( Nitrogen Fixation) بصورت غیرفعال در سیستم Coating در این لایه اضافه میگردد که بمحض اینکه پوشش بذر جذب رطوبت را آغاز نماید فعال گشته و برای اینکه باکتری ریزوبیوم از تشعشعات UV و دما های بالای محیطی در امان باشد یک لایه محافظتی نیز برای آن در نظر گرفته میشود.
حال اگر بخواهیم لایه های کوتینگ بذر را در یک نگاه بررسی نماییم عبارتست از:
لایه محافظتی : که جنین را در برابر صدمات محیطی و ضربات احتمالی محافظت مینماید
لایه واکسینه کننده: که کاهش چشمگیر مصرف قارچ کش و علف کش را در پی خواهد داشت
لایه هیومیکی: که درصد جوانه زنی را افزایش داده و با ایجاد یک رشد رویشی توده ای و عالی سرعت و وقدار جذب مواد مغذی را بالا میبرد
لایه شتاب دهنده جوانه زنی: که باعث افزایش روند جوانه زنی می شود
لایه مواد مغذی استارتر و میکرو موثر در مراحل اولیه رشد: که جهت جوانه زنی اولیه و سبز شدن گیاه بسیار موثر هستند
لایه بیولوژیکی مهار کننده عفونت های قارچی: که اکثر عفونت های قارچی را در هنگام کاشت مهار مینماید
لایه جاذب آب WASP: که میتواند جذب آب را تا 100 برابر در شرایط برابر نسبت به بذور بدون کوتینگ افزایش دهد
بکارگیری مواد محرک رشد طبیعی: که افزایش کمی و کیفی گیاه و محصول را موجب میگردد
لایه گچ: به منظور کاهش و تعدیل PH های بالای خاک
تمام نکات ذکر شده در رابطه با تکنیک کوتینگ و ایجاد بذوری با چنین توانایی و از همه مهم تر قابلیت کاهش مصرف آب تا 50 درصد که به بذور Waterless شهرت یافته اند برای همه ی بذر ها مثل بذر یونجه که توانایی چین های آن را از 4 چین به 10 چین در این سیستم بالا برده، و نیز بذر چمن قابل اجرا است و با این توانایی در کمترین سطح آب و نامساعد ترین شرایط هوایی میتوانیم فضای همیشه سبز با کمترین مصرف کود و سم داشته باشیم. حال با توجه به اهمیت فضای سبز و ممانعت از کاشت این بذر بدون آگاهی برخی از مسئولین در رابطه با تکنیک های موجود در سطح دنیا اشاره ای کوتاه به بذر چمن کوتینگ شده یا Water less از لحاظ خصوصیات ، نیاز های هوایی، آبی و غذایی خواهیم داشت.
چمن 5 بذر سیستم کوتینگ بذر:
منشاء و خاستگاه چمن در ایران و رم گزارش شده است . البته آقای Beavd در سال 1979 طی تحقیقی عنوان کرده است که شروع چمن از کشور ایران آغاز شده است به طوری که هم اکنون 70 گونه از جهت بذر Cynodon در ایران گزارش شده است .
بطور کلی چمن به عنوان یک پوشش و یا حتی کود سبز به جهت همزیستی بسیار عالی که با باکتری های همچون Rhizobium و قارچ آرباسکولار (AMF) موجب باروری و حاصلخیزی خاک و سایر گیاهان اطراف خود می گردد و از طرفی موجب کاهش مصرف آب نیز می گردد، زیرا با پوشش عالی که بر روی سطح خاک ایجاد می نماید از میزان رشد تابش خورشید کم کرده به طوری که مشاهدات و تحقیقاتی از کاهش مصرف چشمگیر آب درختانی که در زیر تاج آنها چمن باشد حکایت می نماید . از طرفی طبق تحقیقات 40 گرم چمن ، می تواند اکسیژن مورد نیاز یک خانواده 4 نفره را تامین می نماید.