علف هرز – راه هاي مبارزه با علف هرز

تعريف علف هرز

علف هرز به گياهي گفته مي شود كه به صورت ناخواسته در زمين هاي كشاورزي رشد كرده و به رقابت با گياه اصلي مي پردازد. اين رقابت به كميت و كيفيت گياه اصلي در زمين كاشته شده‏، آسيب جدي خواهد زد. اين گونه گياهي به واسطه ي سازش بالايي كه دارد بسيار بهتر رشد مي كند. ويژگي هاي این نوع گیاهان را مي توان در موارد زير خلاصه نمود:

– قدرت توليد بذر فراوان

– دوره خواب طولاني

– توانايي بقا در شرايط نامساعد

– توانايي آشفته ساختن محيط و رقابت

– انتشار به طريق رويشي

در برخي موارد گياهان زراعي نيز ممكن است به صورت ناخواسته برويند كه در اين صورت به آن ها نيز هرز گفته مي شود.

بذر این نوع علف ممكن است از راه هاي مختلفي نظير باد،آب‏، كود، خاك تركيبي و يا بذرها وارد زمين زراعي شود و سال هاي متمادي در خاك زنده بماند.

چگونگي تاثير گذاري علف هرز بر محصولات زراعي

عده ي زيادي از انواع آن ها از ريشه هاي مرده و يا در حال حيات خود مواد ترشح مي كنند كه موجب كاهش رشد گياهان زراعي خواهد شد. علف هاي هرزي نظير بید گیاه ، نوعی کاهوی وحشی و کاملینا از اين دسته به شمار مي روند. همچنين با توجه به رشد سريع تر‏، تعداد بذر بالاتر و توقع كم تر‏، علف هرز به رقابت سنگيني با گياه زراعي اصلي بر سر آب، نور و منابع غذايي مي پردازد.

 

دسته بندي علف هرز

اين گونه علفي را با معيارهاي متفاوتي دسته بندي مي كنند كه در ادامه به چند مورد دسته بندي معروف اشاره خواهد شد:

١. تقسيم بندي بر اساس طول چرخه ي زندگي آن ها

. نوع يك ساله: مانند تاج خروس، علف هفت بند، جو وحشي، چچم و …

. نوع چند ساله: مانند هويج وحشي، پيچك صحرايي، شيرين بيان و …

٢. تقسيم بندي بر اساس نوع زندگي

. كامل

. نيمه انگل

. انگل مانند

٣. تقسيم بندي اجباري و اختياري

. نوع اجباري: بسياري از علف هاي هرز در طبيعت به صورت وحشي وجود ندارند. اين علف هاي هرز ممكن است به واسطه ي گسترش كشاورزي ايجاد شوند. در نتيجه اين علف ها تنها در بين گياهان زراعي پرورش داده شده توسط انسان مي رويند. مانند پيچك صحرايي و تربچه وحشي. اين نوع علف هاي هرز به برخي گياهان زراعي شبيه هستند.

. نوع اختياري: اين گونه، به آن علت نوع اختياري ناميده مي شوند كه علاوه بر رويش در محيط هاي دست ساخت بشر، به طور وحشي نيز مي رويند. گياهاني از قبيل گل عقربي و گونه هاي متفاوت پياز از اين قبيل اند.

٤. تقسيم بندي آن ها براي مبارزه

. باريك برگان

. پهن برگان

راه هاي مبارزه با علف هرز

١. كنترل مكانيكي آن ها: اين مبارزه شامل كندن علف هرز با دست‏، بيل يا بيلچه و يا ماشين هاي مخصوص نظير كولتيواتور پنجه اي

٢. كنترل فيزيكي آن ها: اين شيوه شامل مواردي چون سوزاندن آن ها مي شود

٣. كنترل بيولوژيكي آن ها: استفاده از دشمنان طبيعي مانند حشرات، قارچ ها، موجودات ذره بيني، حلزون ها و حيواناتي نظير گوسفند

٤.كنترل آن ها به روش شيميايي: استفاده از علف كش ها

٥. پيشگيري: با استفاده از خاك هاي (پيت ماس و كوكوپيت) عاري از بذر علف هاي هرز